Wprowadzenie
Chociaż proces oddychania jest dość złożony, w kategoriach podstawowych, jest to proces wymiany dwutlenku węgla na tlen. Szybkość oddychania to liczba oddechów na minutę. Sposób, w jaki układ oddechowy reaguje na ćwiczenia, będzie się różnić w zależności od osoby, a także wykonywanej czynności. Inne czynniki, w tym sprawność układu sercowo-naczyniowego, aktualny stan zdrowia, wiek, a nawet płeć, wpływają na szybkość oddychania zarówno w spoczynku, jak i podczas ćwiczeń.
W spoczynku
W spoczynku przepona i mięśnie międzyżebrowe (mięśnie między żebrami) kurczą się i rozszerzają z każdym oddechem. Każdy oddech rozszerza się i zaciska klatkę piersiową, która jest przestrzenią między żebrami a rdzeniem kręgowym. Podczas inhalacji objętość jamy klatki piersiowej zwiększa się wraz z przepływem powietrza do płuc. Kiedy powietrze zostaje wydalone, objętość zmniejsza się, gdy powietrze jest wypychane z płuc. Z każdym oddechem powietrze dostaje się do płuc, a tlen i dwutlenek węgla są wymieniane. Tlen dostaje się do czerwonych krwinek, a dwutlenek węgla jest wydalany do powietrza. Wymiana tych dwóch gazów odbywa się bez wielkiego fanfaru, gdy ciało jest w spoczynku. Gdy zapotrzebowanie na tlen zwiększa się podczas ćwiczeń, szybkość oddychania może się diametralnie zmienić.
Podczas ćwiczenia
W miarę nasilania się wysiłku fizycznego i zwiększania zapotrzebowania organizmu na świeży tlen, szybkość wentylacji odpowiednio się poprawia. Metaboliczne produkty uboczne ćwiczeń wzmagają się w wyniku oddychania komórkowego, a ilość dwutlenku węgla (CO2) w układzie również wzrasta, aby działać jako bufor przeciw kwasowym produktom ubocznym. Wraz ze wzrostem stężenia CO2 organizm reaguje, oddychając głębiej, a częściej rozpraszając CO2. Pracujące mięśnie wymagają również świeżego tlenu. Szybkość oddychania wzrasta również w celu ułatwienia dostarczania tlenu do krwiobiegu, gdzie jest następnie transportowana do pracujących mięśni.
Długoterminowe usprawnienia
Dzięki ciągłemu treningowi wytrzymałościowemu ciało staje się bardziej efektywne w używaniu tlenu, a także oczyszcza organizm z metabolicznych produktów ubocznych. Pracujące mięśnie stają się bardziej biegli w wydobywaniu świeżego tlenu z krwi. Układ płucny również dostosowuje i poprawia zdolność do przenoszenia tlenu z powietrza do krwioobiegu i odprowadza dwutlenek węgla. W rezultacie szybkość oddychania podczas ćwiczeń zmniejsza się wraz z ciągłym treningiem sercowo-naczyniowym. Z biegiem czasu i z konsekwentnym treningiem zauważysz, że ta sama 1-milowa jazda, która sprawiła, że łapiesz powietrze w pierwszych tygodniach treningu, powoduje znacznie mniej zadyszki, kiedy stajesz się bardziej sprawny.
