Koncepcja antybakteryjnych żeli do rąk lub środków do dezynfekcji rąk została postulowana przez Lupe Hernandez, RN w 1966 roku, kiedy odkryła, że alkohol może być dostarczany przez żel. Dopiero pod koniec lat 90. żele ręczne trafiły na rynek komercyjny. Kiedy CDC zadeklarowało, że żele na bazie alkoholu są odpowiednie do zabijania zarazków i zarazków wywołujących wirusy, kiedy nie można dostać się do mydła i wody, żele ręczne wskoczyły w posiadanie niezliczonych matek, nauczycieli i wszystkich innych zainteresowanych chorobami.
Antybakteryjne żele na bazie alkoholu
Antybakteryjne żele do rąk występują w jednej z dwóch postaci: alkoholowej i bezalkoholowej. Żele na bazie alkoholu to jedyne rodzaje żeli do rąk stosowane w placówkach opieki zdrowotnej i jedyne zalecane przez CDC. Izopropyl i alkohol etylowy to dwa najczęstsze składniki znajdujące się w sanityzatorach na bazie alkoholu. Przy 60 do 80 procent czystości alkohol etylowy może zabijać wirusy wywołujące gruźlicę i grypę. Razem izopropyl i alkohol etylowy okazały się skuteczne przeciwko wirusom wywołującym zapalenie wątroby typu B, opryszczkę i HIV.
Bezalkoholowe żele antybakteryjne
Chlorek benzalkoniowy i triklosan są powszechnie obecne w bezbakteryjnych żelach antybakteryjnych, które stały się popularną alternatywą dla żeli na bazie alkoholu i ich efektów suszenia. Chlorek benzalkoniowy jest chemicznym środkiem antyseptycznym stosowanym do zapobiegania infekcjom spowodowanym drobnymi skaleczeniami. Triclosan jest środkiem przeciwbakteryjnym i fungicydem. Przy właściwym stosowaniu oba składniki skutecznie zabijają wirusy wywołujące gronkowca złocistego, a także grzyby, drożdże i pierwotniaki.
Nieaktywne składniki w żelu antybakteryjnym
Woda jest kluczowym nieaktywnym składnikiem żeli antybakteryjnych, podobnie jak glikol propylenowy, który jest używany do pochłaniania nadmiaru wody przy zachowaniu wilgoci. Żele na bazie alkoholu mogą zawierać poliakryl jako środek zagęszczający. Aby przeciwdziałać wysuszaniu alkoholu, niektórzy producenci stosują środki pochłaniające wilgoć, takie jak gliceryna i aloes, oraz olejki eteryczne, takie jak olejek z drzewa herbacianego i olejek mandarynkowy. Niektóre żele mogą zawierać "zapach", który jest zwykle terminem catchall dla dowolnej kombinacji chemikaliów stosowanych do tworzenia zapachu. Dodatkowe nieaktywne składniki mogą obejmować karbomer, aminometylopropanol, mirystynian izopropylu lub octan tokoferylu.
Kontrowersje wokół żeli bezalkoholowych
W grudniu 2013 r. FDA zaproponowała, by wymagać od producentów produktów antybakteryjnych nie zawierających alkoholu, aby udowodnić, o ile skuteczniejsze są te środki czyszczące niż zwykłe mydła; muszą również udowodnić, że ich produkty są bezpieczne do długotrwałego stosowania, ponieważ niektóre składniki aktywne od dawna uważane są za zagrożenie dla zdrowia. W szczególności Triclosan poddano analizie w 1978 r. Pod kątem wielu problemów zdrowotnych, w tym zaburzeń endokrynologicznych, ale substancja chemiczna nigdy nie została usunięta z użytku komercyjnego. Pojawiło się również obawy, że zarówno triklosan, jak i chlorek benzalkoniowy mogą sprawić, że bakterie chorobotwórcze będą bardziej odporne na antybiotyki.
