Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, niepełnosprawni intelektualnie mają znaczne deficyty intelektualne, o czym świadczą słabsze wyniki IQ. IQ poniżej 70 potwierdza diagnozę w jednej z czterech kategorii niepełnosprawności intelektualnej: łagodnej, umiarkowanej, ciężkiej lub głębokiej. Chociaż wynik IQ odgrywa dużą rolę w kwalifikowaniu kogoś do niepełnosprawności intelektualnej lub wyzwań, istnieją jeszcze inne istotne objawy, które należy wziąć pod uwagę.
Objawy poznawcze
New York Child Study Center informuje, że zdolności poznawcze różnią się znacznie w czterech kategoriach niepełnosprawności intelektualnej. Osoby słabo upośledzone intelektualnie są uważane za "zdolne do wychowania", co oznacza, że mogą osiągnąć stopień akademicki na poziomie szóstej klasy. Średnio upośledzeni intelektualnie mają zdolność nabywania umiejętności akademickich porównywalnych do umiejętności nieuszkodzonego ucznia drugiej klasy, co obejmuje podstawowe zliczanie, określanie czasu i rozpoznawanie powszechnie używanych słów. Ciężko upośledzeni intelektualnie mogą uzyskać pewną mowę i być w stanie rozpoznać kilka słów, ale nie mają zdolności poznawczych do uczenia się jakichkolwiek umiejętności akademickich, takich jak czytanie. Osoby głęboko upośledzone intelektualnie nie są w stanie się komunikować.
Objawy fizyczne
Objawy fizyczne zależne od stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Lekko upośledzeni intelektualnie mogą nie wydawać się w ogóle upośledzeni, nie wykazując fizycznych objawów. Inne formy niepełnosprawności intelektualnej są zwykle związane z deformacjami twarzy lub głowy. W niektórych przypadkach czoło jest nachylone, mostek nosa jest płaski, a uszy wydają się większe lub mniejsze niż normalnie.
Funkcjonowanie adaptacyjne
Funkcjonowanie adaptacyjne odnosi się do umiejętności o charakterze praktycznym lub społecznym, takich jak zdolność do zarabiania na życie i dbania o siebie. Dorosli niepełnosprawni intelektualnie mogą być zatrudniani przy minimalnym wynagrodzeniu i prawdopodobnie mogą być samowystarczalni. Większość osób, które pracują, faworyzuje niezależne życie w grupie lub w nadzorowanych sytuacjach życiowych. Umiarkowanie upośledzeni umysłowo zazwyczaj żyją z krewnymi lub w nadzorowanym otoczeniu grupowym. Średnio upośledzeni intelektualnie mogą uczyć się ograniczonych umiejętności zawodowych jako uczestnicy wyspecjalizowanych szkół szkoleniowych, ale raczej nie będą się wspierać. Ograniczona pojemność osób z poważnym upośledzeniem intelektualnym pozwala jedynie na opanowanie bardzo podstawowych zadań higienicznych pod nadzorem. Ciężko upośledzeni intelektualnie nie są kandydatami do samodzielnego życia. Osoby głęboko upośledzone intelektualnie są w większości niekomunikatywne, a wiele z nich jest zinstytucjonalizowanych ze względu na potrzebę całodobowej opieki.
