Kortyzol, znany również jako "hormon stresu", jest hormonem wytwarzanym przez gruczoły nadnercza, zwykle uwalnianym w okresie stresu. Kortyzol pomaga regulować wiele funkcji i procesów organizmu, w tym reguluje ciśnienie krwi, funkcjonowanie układu krążenia i pomaga organizmowi metabolizować białka, węglowodany i tłuszcze, mówi MayoClinic.com, strona internetowa kliniki Mayo w Mayo. Poziom kortyzolu jest różny z wielu powodów, ale jeśli poziom kortyzolu jest znacznie podwyższony, może to być oznaką leżącego u podłoża problemu medycznego.
Naprężenie
Kiedy osoba staje w obliczu odczuwanego stresora lub niebezpieczeństwa, ciało wysyła hormony, które pomagają w reakcji na walkę lub ucieczkę. Jeśli organizm jest stale pod wpływem stresu, poziom tych hormonów wzrasta z powodu nadmiernej produkcji. Kortyzol jest jednym z tych hormonów; jest to główny hormon stresu, zgodnie z kliniką Mayo i zwiększa zawartość cukrów we krwi. Hormon wpływa również na układ trawienny, układ odpornościowy, procesy wzrostu i układ rozrodczy. Długotrwały stres powoduje przedłużone uwalnianie kortyzolu i wyższy poziom kortyzolu, co z kolei może powodować choroby w ciele. Choroby te obejmują problemy trawienne, otyłość, problemy ze snem i depresję.
Guzy
Niektóre nowotwory stymulują produkcję kortyzolu, w tym guzów przysadki i ektopowego nowotworu wydzielającego ACTH - zauważa Klinika Mayo. Przysadka mózgowa znajduje się na podstawie mózgu, a guz na tym gruczole wydziela hormon adrenokortykotropowy, czyli ACTH, który następnie stymuluje produkcję kortyzolu. Powoduje to nadmiar hormonów i prowadzi do choroby Cushinga. Ektopowy guz wydzielający ACTH jest guzem, który wydziela ten hormon, ale nie znajduje się w narządzie, które zazwyczaj wytwarza ten hormon, podobnie jak płuca.
Leki i inne choroby
Według University of Michigan Health System, inne zmienne mogą podnosić poziom kortyzolu, w tym ciążę; niski poziom cukru we krwi; jedzenie, picie lub ćwiczenia przed testem; ciężka choroba wątroby lub nerek; nadczynność tarczycy i przyjmowanie leków. Leki, które mogą wpływać na poziom kortyzolu, obejmują pigułki antykoncepcyjne, estrogeny, amfetaminy i kortykosteroidy.
Pierwotne choroby nadnerczy
Niektóre podwyższone poziomy kortyzolu nie są wynikiem nadprodukcji ACTH, ale są spowodowane zaburzeniami gruczołów nadnerczy. Gruczolaki nadnercza są najczęstszą przyczyną; są to łagodne nowotwory na korze nadnerczy, które powodują nadmierne wydzielanie kortyzolu. Inne objawy gruczolaków nadnerczy to otyłość, wysokie ciśnienie krwi i cukrzyca. Inne guzy nadnerczy mogą również powodować nadmierne ilości testosteronu lub estrogenu, wzrost piersi u mężczyzn, impotencję, trądzik i nieprawidłowe miesiączki u kobiet, mówi Centrum Medyczne Dartmouth-Hitchcock.
