Psycholodzy szkolni rozpoznają więcej niż tuzin różnych rodzajów uczenia się, które występują przez całe życie. Możliwości uczenia się dzieci zdarzają się codziennie w ich własnym środowisku. Rodzice, nauczyciele i wzorce do naśladowania odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu wiedzy i zachowań dziecka, ale obserwacyjna teoria uczenia się sugeruje, że rzeczy, które dzieci obserwują w realnym życiu i poprzez różne media, są równie wpływowe.
Co to jest uczące się obserwowanie?
Obserwacyjne uczenie się, zwane także uczeniem się przez społeczność, jest ideą, że ludzie mogą uczyć się nowych informacji i zachowań po prostu obserwując, jak ktoś robi coś. Teoria uczenia się obserwacyjnego stwierdza, że ten rodzaj uczenia się ma miejsce, nawet jeśli nie istnieją zachęty do nauki. Zasadniczo popiera ideę, że dzieci uczą się naśladując.
Badania Bobo
Psycholog behawioralny Albert Bandura i jego koledzy byli pionierami w naukowym badaniu obserwacyjnego uczenia się. Rozwinął swoją teorię w latach sześćdziesiątych w odpowiedzi na ówczesną popularną, ale uproszczoną koncepcję, że osobowość była jedynie wynikiem środowiska.
W znanych bobateriach "Bobo doll" Bandury grupy małych dzieci oglądały ten sam krótkometrażowy film w różnych warunkach. W filmie osoba jest agresywna wobec lalki lub klauna Bobo, uderzając, kopiąc i krzycząc na zabawkę. Różne grupy dzieci miały różne wyniki, w tym nagrodę, karę i neutralną kontrolę. Kiedy dzieci zostały umieszczone z lalką Bobo w tym samym scenariuszu, co w filmie, większość z nich leczyła lalkę Bobo agresywnie, niezależnie od wyników behawioralnych, które zostały im pokazane.
Teoria Bandury
Lata studiów na temat behawioralnego uczenia doprowadziły Bandurę do opracowania teorii. Uważał, że obserwacyjne uczenie się nastąpiło w czterostopniowym schemacie. Dzieci zwracają uwagę na coś, zachowują to, co widziały, odtwarzają akcję lub werbalizację, a konsekwencje, które obserwują, określają, czy powtórzą działanie w przyszłości.
Negatywne implikacje
Poprzez liczne wariacje na temat swojego oryginalnego badania lalek Bobo, Bandura odkrył, że dzieci częściej powtarzają agresywne zachowania wzorowane na filmie niż przez aktorów na żywo. Być może najbardziej niepokojącym odkryciem było to, że dzieci najprawdopodobniej naśladowały agresję zaobserwowaną u postaci z kreskówek. Sugeruje to, że to, co dzieci widzą w telewizji, w filmach i Internecie, może mieć większy wpływ na ich zachowanie i uczenie się niż to, co widzą w rzeczywistości.
Pozytywne implikacje
Bandura odkrył również, że dzieci o pozytywnych lub prospołecznych zachowaniach rzadziej przejawiają agresję. W związku z tym dzieci z pozytywnymi modelami na żywo i mediami są zazwyczaj dobrze zachowane.
Jego badania wykazały również, że pozytywne wzmocnienie lub nagroda jest lepszym czynnikiem motywującym do nauki niż negatywne wzmocnienie lub kara. Informacje te mogą pomóc rodzicom i nauczycielom w znalezieniu najlepszych sposobów motywowania do uczenia się kognitywnego i behawioralnego.
